Na posiedzeniu w dniu 11 września 2023 r. Okręgowa Rada Adwokacka w Szczecinie odniosła się do kwestii substytucji generalnej, która ujęta jest w art. 37a ust. 2 ustawy Prawo o adwokaturze. Regulacja zawarta w przywołanym przepisie wprowadzona została w celu zapewnienia należytej ochrony interesów osób korzystających z pomocy prawnej udzielanej przez adwokata, który czasowo lub trwale nie ma możliwości wykonywania zawodu. I z tej perspektywy należy dokonywać jej interpretacji.
Poniżej treść stanowiska:
Okręgowa Rada Adwokacka w Szczecinie wskazuje, że ustanowienie substytuta z urzędu w trybie art. 37a ust. 2 ustawy Prawo o adwokaturze dla adwokata niemającego czasowo możliwości wykonywania zawodu wiąże się przede wszystkim z koniecznością zapewnienia, by sprawy prowadzone przez tego adwokata, a tym samym interesy prawne jego klientów, nie doznały uszczerbku. O ile jest zatem możliwe to kontakt z adwokatem niemającym czasowo możliwości wykonywania zawodu jest niezbędny i ze wszech miar wskazany, tak aby czasowy zastępca adwokata mógł poznać wszystkie, istotne informacje związane z prowadzonymi sprawami.
Ustanowiony w przywołany sposób substytut nie uzyskuje statusu pełnomocnika procesowego, lecz działa jedynie za adwokata i w jego imieniu (chyba że klient udzieli mu osobnego pełnomocnictwa lub upoważnienia do obrony). Informacje, jakie uzyskuje substytut objęte są tajemnicą adwokacką albo tajemnicą obrończą, jednakże nie wynikają one ze statutu pełnomocnika procesowego/obrońcy zastępcy adwokata. W celu przygotowania i świadczenia możliwie najpełniejszej pomocy prawnej, substytut może je przekazywać lub konsultować z osobą, którą zastępuje, posiadającą nadal status pełnomocnika procesowego (lub obrońcy), tak jak w przypadku substytuta ustanowionego w trybie art. 37a ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze.